کد مطلب:27285 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:8

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چرا در اسلام تفاوتهايي بين مرد و زن در برخي مسايل كه در نظر اول نبايد فرق داشته باشد وجود دارد مثلاً چرا دية زن نصف مرد است؟ در حالي كه او نيز يك انسان است. چرا زن پستهاي مهم كشوري را نميتواند بر عهده بگيرد در حالي كه در بسياري از كشورهاي اروپايي اين نحوة استفاده را مشاهده ميكنيم كه بسيار كارآمدتر نيز بودهاند (اختصاصاً در مورد مقام وزارت و قضاوت و رياست جمهوري بيان كنيد.)

با ظهور اسلام و تعليمات ويژهآن، زندگي زن وارد مرحله نويني گرديد كه با گذشته فاصله زيادي داشت. اسلام زن را مانند مرد برخوردار از روح كامل انساني و اراده و اختيار دانسته و او را در مسير تكامل كه هدف خلقت است، مي بيند، لذا هر دو را در يك صف قرار داده و با خطابهاي يا ايها الناس و يا ايها الذين آمنوا مخاطب ساخته، برنامه هاي تربيتي و اخلاقي و علمي را براي آنها لازم كرده است. و با آياتي مثل و من عمل صالحاً من ذكر او انثي و هو مؤمن فاولئك يدخلون الجنة وعدة برخوردار شدن از سعادت كامل به هر دو جنس داده و با آياتي مانند : من عمل صالحاً من ذكر او انثي و هو مؤمن فلننجيه حيوة طيبة و لنجزينهم اجرهم باحسن ما كانوا يعملون

تصريح كرده كه هر يك از زن و مرد مي توانند بدنبال اجراء برنامه هاي اسلام به تكامل معنوي و مادي برسند، و به حياتي طيّب و پاكيزه كه سراسر آرامش است گام نهند.

اسلام زن را مانند مرد به تمام معني مستقل و آزاد مي داند، و قرآن با آياتي نظير: كل نفس بماكسبت رهينة اين آزادي را براي عموم افراد اعم از زن و مرد بيان مي كند. اما مطلبي كه بايد به آن توجه داشت و در اسلام نيز به آن توجه خاص شد، مسأله تفاوتهاي روحي و جسمي زن و مرد و تفاوت وظايف آنها است. ما هر چه را انكار كنيم اين حقيقت را نمي توانيم انكار نماييم كه بين اين دو جنس هم از نظر جسمي و هم از نظر روحي تفاوت زيادي هست، با توجه به اين اختلافات دامنه دار آيا مي توان گفت زن و مرد بايد در تمام شئون همراه يكديگر گام برداشته و در تمام كارها صددرصد مساوي باشند؟

بنابراين آيا دخالت دادن زن در كارهايي كه خارج از تناسب روحي و جسمي اوست بر خلاف عدالت نمي باشد؟

گرچه جمعي اصرار دارند اين واقعيتها را ناديده گيرند،ولي وضع زندگي خارجي حتي در جهان امروز و حتي در مللي كه به زنان آزادي و مساوات كامل داده اند نشان مي دهد كه عملاً مطلب همان است كه در بالا گفته شد اگر چه در سخن خلاف آن گفته شود. از هم گسيختگي كانون خانواده، فسادهاي اخلاقي جوامع غربي از جمله مؤيّدات اين سخن مي باشد.

در مورد نصف بودن ديه زن نسبت به مرد ممكن است ايراد كنند كه در آيات قصاص دستور داده شده كه نبايد مرد بخاطر قتل زن مورد قصاص قرار گيرد، مگر خون مرد از خون زن رنگين تر است؟ چرا مرد جنايتكار بخاطر كشتن زن و ريختن خون ناحق، از انسانهايي كه بيش از نصف جمعيت روي زمين را تشكيل مي دهند قصاص نشود؟ در پاسخ بايد گفت: مفهوم آيه اين نيست كه مرد نبايد در برابر زن قصاص شود بلكه همانطور كه در فقه اسلام مشروحاً بيان شده اولياي زن مقتول مي توانند مرد جنايتكار را به قصاص برسانند به شرط آنكه نصف مبلغ ديه را بپردازند.

به عبارت ديگر: منظور ازعدم قصاص مرد در برابر قتل زن، قصاص بدون قيد و شرط است ولي با پرداخت نصف ديه، كشتن او جايز است.

آنچه به عنوان ديه پرداخت مي شود قيمت شخص متوفي نيست بلكه در مقابل خسارتي است كه بر خانوادة او وارد ميشود. با مرگ مرد خانواده در واقع منبع درآمد و نان آور خانه از بين مي رود. پس بايد به اقتصاد خانواده كمك شود. اما وقتي زن كشته مي شود، اگر چه نفس محترمه اي از دنيا رفته و نفس قابل جبران نيست لكن ضربه وارده به اقتصاد خانواده كمتر از مورد مرگ مرد خانواده است.

به همين دليل است كه اگر كارگر ساده اي داراي زن ثروتمندي باشد بر مرد واجب است كه نفقه مناسب زن و فرزندان را بپردازد. در حالي كه پرداخت نفقه به هيچ وجه بر زن واجب نيست پس شارع حكم به ديه كامل را درباره كسي قرار داده است كه تمام نفقه خانواده به عهده او گذاشته شده است.

ممكن است كسي بگويد: اگر سرپرست و نان آور خانواده، يك زن باشد در اين صورت بايد دية او نيز به اندازة دية مرد باشد زيرا اگر چنين زني از دنيا برود در واقع نان آور خانواده از دنيا رفته است.

البته در صورتي كه زن سرپرستي خانواده را به عهده داشته باشد و از دنيا برود در چنين مواردي وظيفه دولت اسلامي است كه از طريق بيت المال، با ساز و كارهاي مناسب در هر عصر، مثل بيمه و ... مشكلات چنين موارد استثنائي را حل كند.

براي مطالعه بيشتر به منابع زير مراجعه كنيد:

1. زن در آئينه جلال و جمال، استاد جوادي آملي

2. زن از ديدگاه امام علي ع،استاد محمد تقي جعفري

3. حقوق زن در اسلام، استاد شهيد مطهري